Już dawno pod adresem Lubuskiego nie padało tyle komplementów, co ostatnio i to ze strony środowiska naukowego. Tym razem doceniani jesteśmy za inwestowanie w technologie kosmiczne. Pod brzmiącymi nieco futurystycznie nazwami projektów kryją się wymierne korzyści i to nie w jakiejś nieokreślonej przyszłości. U nas jutro zaczyna się już dziś, chociażby w postaci rosnącego Parku Technologii Kosmicznych.
Dlaczego inwestycje w „kosmiczne” technologie się opłacają? Dlatego, że cudzysłów nie jest tutaj potrzebny, a efekty tych inwestycji są do skonsumowania tu i teraz. Pięknie to spointował podczas poniedziałkowej konferencji prasowej prof. dr hab. Zbigniew Kłos, Centrum Badań Kosmicznych PAN,
– Kiedy piętnaście lat temu uczestniczyłem w negocjacjach w sprawie przystąpienia Polski do Europejskiej Agencji Kosmicznej, przekonywano nas, że każdy dolar zainwestowany w technologie kosmiczne zwraca się czterokrotnie – wspomina naukowiec. – Wówczas mówiłem, że rozumiemy to w Polsce doskonale, ale u nas problem jest z tym pierwszym dolarem. I właśnie w Lubuskiem znalazły się świadome władze, odpowiedni klimat i tu znaleziono owego pierwszego dolara. Polska przystąpiła do EAK w 2012, minęło dziesięć lat i ta lubuska inwestycja jest jedyną w badania kosmiczne w Polsce. Tutaj nie mówią o innowacyjności, a robią.
Kosmos na ziemi
Lubuski samorząd konsekwentnie w technologie kosmiczne inwestuje i to nie tylko licząc na zwielokrotnienie zysków.
– Współpracujemy z naukowcami od 2019 i w tym roku przekazujemy kolejną dotację dla oddziału Centrum Technologii kosmicznych PAN, blisko 800 tys. zł. – mówi lubuska marszałek Elżbieta Anna Polak. – To nie tylko wynagrodzenia dla kadry naukowej, która tworzy fundamenty merytoryczne przedsięwzięcia, ale też na utrzymanie siedziby, na stypendia naukowe i współpracę z młodzieżą, na czym szczególnie nam zależy. Budowa PTK jest bardzo zaawansowana, czyli konsekwentnie realizujemy strategię budowy zielonej krainy inteligentnych i innowacyjnych technologii. Nasz Park ma kluczowe znaczenie dla gospodarki regionu, która ma się opierać na innowacyjności.
Prof. Jolanta Nastula, zastępca dyrektora ds. naukowych Centrum Badań Kosmicznych PAN potwierdziła zaangażowanie swojej instytucji w rozwój ambitnego projektu, w rozwój laboratorium dynamiki manipulatorów satelitarnych.
– Ma on priorytetowe znaczenie dla CBK – tłumaczy. – Obecne wyniki są obiecujące, wszystko przebiega zgodnie z harmonogramem i wszyscy niecierpliwie czekamy na rezultaty badań z robotyki, pozycjonowania, habitatów, obserwacji satelitarnej i wielu innych dyscyplin. Z jednej strony to infrastrukturalny rozwój regionu, ale i naszych kompetencji. Rozwój tak ambitnego programu nie byłby możliwy bez świadomego samorządu i środowiska politycznego.
Potrzebni ludzie
Jak dodaje prof. Marek Banaszkiewicz z Centrum Badań Kosmicznych PAN lubuski oddział jest niedużym oddziałem i dziś skupia się na robotyce i elementach sztucznej inteligencji.
– Dziś nasze główne cele to udział w budowie PTK, ale również przygotowanie kadr i to w kompleksowej strukturze, praktycznie od szkoły podstawowej – wymienia profesor. – Na Uniwersytecie Zielonogórskim notujemy już sukcesy, działa koło inżynierii kosmicznej które ma za sobą loty balonowe, partycypuje w projekcie budowy łazika marsjańskiego, a wdrażany jest udział w technologii satelitarnej.
Lubuska kosmiczna „centrala” myśli również o akademii młodych techników kosmicznych, czyli cyklu rocznych kursów przygotowujących do udziału w dużych przedsięwzięciach. Trwa bowiem wręcz wyrywanie sobie przez rozmaite firmy specjalistów tej branży. Do tego udział w rozmaitych projektach międzynarodowych, bowiem Centrum ma zamiar zacząć zarabiać i wycofywać się stopniowo z finansowania przez urząd. Obecnie jest dopinany pomysł stworzenia, we współpracy z ukraińskimi specjalistami, grupy zajmującej się budową radarów.
Kosmiczna triada
– Mamy tutaj do czynienia z triadą, czyli współpracą trzech podmiotów: biznesu, świata nauki i samorządu – nie kryje satysfakcji lider lubuskiej PO, poseł Waldemar Sługocki. – W maju powinniśmy zakończyć budowę PTK i to umocni pozycję regionu na mapie innowacyjnych inwestycji. W podobnych rankingach Lubuskie pnie się go góry i w nakładach na innowacje i rozwój jesteśmy już w pierwszej trójce. To świadczy o świadomości i zrozumienia mechanizmów współczesności, bo dziś trudno jest budować konkurencyjną gospodarkę bez stawiania na innowacyjność. Minął już czas konkurencyjności prostych przewag i w obliczu wspólnego rynku musimy stawiać na zaawansowane technologie. Park będzie służył nie tylko budowie specyficznego ośrodka biznesowo-naukowego, ale też budowaniu świadomości, bo pamiętamy, że na etapie opracowywania tej koncepcji pojawiały się ironiczne, prześmiewcze komentarze. Tymczasem rzeczywiście możemy zbudować silny ośrodek badań kosmicznych.
Dr. Jerzy Tutaj z Katedry Zarządzania Politechniki Wrocławskiej zapewnia o wymiernych korzyściach kosmicznego biznesu. Właśnie w celu ich zwielokrotnienia powstaje spółka Park Technologii Kosmicznych, w której oprócz centrum własności intelektualnej, zarzadzania start-upami znajdzie się sekcja przygotowywania projektów ubiegających się o pieniądze z rozmaitych europejskich programów. A pole do popisu jest ogromne, gdyż codziennie ogłaszanych jest kilkaset konkursów.
Kamień milowy
– W tej chwili Polska walczy o fundusze KPO i dużo mówi się o kamieniach milowych dotyczących praworządności – dodaje lubuska marszałek. – Tymczasem są i inne, na przykład ten nakładający obowiązek wypuszczenia przez Polskę własnego satelity do roku 2025. Rząd zobowiązał się również do finansowania rozwoju bezzałogowych pojazdów. Te zobowiązania mogą mieć dla Lubuskiego ogromne znaczenie, ale tylko wówczas, gdy będziemy dysponowali odpowiednią infrastrukturą.
Kosmos? Nie, tu Ziemia.
