Jeśli szukacie pomysłu na niebanalną wyprawę krajoznawczą, polecamy podróż szlakiem kamiennych drogowskazów w okolicy Szprotawy. Po pierwsze okoliczności przyrody są piękne, po drugie poznamy kawał historii regionu, bowiem w kamiennych drogowskazach kryją się wspaniałe historie.
Jak pisze szprotawski regionalista Maciej Boryna, latem Patryk Popiół z Rusinowa, powiadomił szprotawski magistrat o znalezieniu skrytego w krzewach głazu z wyrytymi inskrypcjami. Okazuje się, że to kolejny w okolicy zabytek sztuki drogownictwa, pochodzący zapewne z początku XIX wieku. Tym samym rośnie kolekcja zabytkowych drogowskazów, która liczy już sobie dobrze ponad 30 zabytków tego typu. Większość z nich pochodzi z początku XIX wieku i jest ujęta w ewidencji wojewódzkiego konserwatora zabytków. Gmina promuje je jako Szprotawski Park Kamiennych Drogowskazów.
– Drogowskaz z Rusinowa jest nam znany, chociaż jeszcze nie został opracowany – mówi Maciej Boryna z Muzeum Ziemi Szprotawskiej. – A to ciekawy okaz, ponieważ leży w pobliżu słynnych Wałów Śląskich, stanowiących starą granicę pomiędzy księstwami głogowskim a żagańskim. Natomiast Rusinów to tak zwana osada fryderycjańska, założona dopiero w XVIII wieku na północnej rubieży sąsiednich Siecieborzyc.
– Zabytki sztuki drogownictwa świadczą o dawnym przebiegu oficjalnych traktów. Niekiedy znajdowane są na zapomnianych stanowiskach, od lat nieużytkowanych komunikacyjnie. Artefakt z Rusinowa na prośbę mieszkańców będzie przedmiotem naszych badań – dodaje M.Boryna. – Pozwoli nam lepiej poznać kształtowanie się sieci drogowej na historycznym pograniczu. Ponadto wspólnie z mieszkańcami Rusinowa zamierzamy kamień zrewitalizować.
Drogowskazy ustawiali z reguły właściciele ziemscy. Rekordzistą był bodajże Heinrich Neumann, który oznaczał nimi tereny łowieckie i upamiętniał bohaterów, czy członków rodziny. Odnotowywały też ważne wydarzenia. Na przykład tzw. kamień napoleoński, który został ustawiony w 1813 roku, gdy Rosjanie się wycofywali z Rosji. Zabytki wykonane są z nieociosanych głazów, jedynie wygładzonych po stronie inskrypcji. Charakteryzują się zróżnicowanym stylem pisma. Niekiedy zawierają skróty wyrazowe albo przeciwnie całe zdania, jak np. Kamień drogowy von Stoscha – również z Borowiny. Rarytasami są te posiadające datę, raz na awersie, innym razem na odwrocie. Na większości czuć rękę biegłych kamieniarzy.
Źródło: m.in. materiał szprotawskiego biura turystyki i edukacji regionalnej
