Problem nadmiaru odpadów w Polsce staje się coraz bardziej palący. Eksperci alarmują, że wzrost ilości śmieci, który obserwujemy od kilku lat, może prowadzić do poważnych konsekwencji środowiskowych i społecznych. W 2022 roku w naszym kraju wygenerowano ponad 14 milionów ton odpadów komunalnych, co stanowi rekordowy wynik.
Jednym z kluczowych wyzwań jest brak odpowiednich rozwiązań w zakresie gospodarowania odpadami. Składowiska są przepełnione, a system recyklingu nadal pozostawia wiele do życzenia. Tymczasem unijne cele ekologiczne wymagają od nas osiągnięcia 55% poziomu recyklingu już w 2025 roku. Aktualnie Polska wciąż daleko odbiega od tych standardów, co rodzi ryzyko sankcji finansowych.
Brak skutecznych działań w tym obszarze może prowadzić do szeregu negatywnych skutków. Główne zagrożenia obejmują degradację środowiska. Nadmiar odpadów przyczynia się do zanieczyszczenia gleby, wód i powietrza. Rozkładające się odpady organiczne emitują metan, który jest jednym z najgroźniejszych gazów cieplarnianych.
Kolejna sprawa to problemy zdrowotne, bowiem zanieczyszczenia związane z odpadami mogą wpływać negatywnie na zdrowie ludzi, powodując alergie, choroby układu oddechowego czy infekcje. Chodzi również o wzrost kosztów dla mieszkańców – niedostateczna infrastruktura powoduje, że koszty gospodarowania odpadami są coraz wyższe, co obciąża budżety gospodarstw domowych.
Co ma się zmienić? Obowiązkowa będzie segregacja tekstyliów. Od 1 stycznia 2025 roku mieszkańcy będą zobowiązani do oddzielnego zbierania odpadów tekstylnych, takich jak zużyte ubrania, buty, pościel czy zasłony. Dotychczas tego rodzaju odpady trafiały głównie do pojemników na odpady zmieszane, co utrudniało ich recykling. Nowe przepisy mają na celu zwiększenie poziomu ponownego wykorzystania i przetwarzania tekstyliów.
Od początku 2025 roku wytwórcy odpadów budowlanych i rozbiórkowych, tacy jak deweloperzy i firmy remontowe, będą musieli segregować te odpady na sześć frakcji: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips oraz odpady mineralne (np. beton, cegła, kamienie). Celem tej zmiany jest zwiększenie poziomu recyklingu w sektorze budowlanym. Warto zaznaczyć, że osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami nie będą objęte tym obowiązkiem.
Nastąpi wprowadzenie systemu kaucyjnego. Od października 2025 roku planowane jest uruchomienie systemu kaucyjnego, który obejmie butelki plastikowe, szklane oraz puszki aluminiowe. Konsumenci będą płacić kaucję przy zakupie napojów w opakowaniach objętych systemem, którą odzyskają po zwrocie pustych opakowań do wyznaczonych punktów. Celem tej inicjatywy jest zwiększenie poziomu zbiórki i recyklingu opakowań po napojach oraz zmniejszenie ilości odpadów trafiających na składowiska.
Te zmiany mają na celu dostosowanie polskiego systemu gospodarowania odpadami do unijnych wymogów oraz promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym. Bez wspólnego wysiłku władz, biznesu i obywateli sytuacja może się pogorszyć.
