To wyjątkowa rocznica. 27-29 marca Gorzów Wielkopolski obchodzi 80. rocznicę ustanowienia polskiej administracji w mieście. Uroczystości upamiętniające to wydarzenie były połączone z inauguracją Roku Kultury, co nadało obchodom szczególny charakter. Odbyła się m.in. uroczysta sesja Rady Miasta Gorzowa Wlkp., w której uczestniczył wiceminister Maciej Wróbel, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Obchody rozpoczęła uroczysta sesja Rady Miasta Gorzowa Wielkopolskiego, która odbyła się 27 marca w Filharmonii Gorzowskiej. Podczas sesji zaprezentowano wykłady dotyczące początków polskiego Gorzowa, przygotowane przez Muzeum Lubuskie. Uroczystościom towarzyszyła wystawa zdjęć Leona Kruszony, wiceprezydenta miasta w latach 1945-1949. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych oraz minister kultury, który wręczył odznaczenia zasłużonym mieszkańcom.
Uhonorowanie zasłużonych dla Gorzowa
Podczas sesji zaprezentowano wykłady dotyczące początków polskiego Gorzowa przygotowane przez Muzeum Lubuskie. Uroczystościom towarzyszyła wystawa zdjęć Leona Kruszony, wiceprezydenta miasta w latach 1945-1949. Wiceminister kultury Maciej Wróbel wręczył zaś odznaczenia zasłużonym mieszkańcom.
Złoty Krzyż Zasługi
- Bogusław Zenon Dziekański – dyrektor Jazz Clubu „Pod Filarami” w Gorzowie Wielkopolskim
- Tomasz Bronisław Manikowski – prezes Fundacji Tomka Manikowskiego „Dogonić marzenia”
Srebrny Krzyż Zasługi
- Halina Kunicka – prezes Stowarzyszenia Sportowego Gorzów
- Stanisław Sinkowski – kierownik działu Archeologii i Numizmatyki w Muzeum Lubuskim
- Jerzy Sobolewski – społecznik, wychowanek wielu pokoleń gorzowskiej młodzieży
- Sławomir Jan Szenwald – dyrektor Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gorzowie Wielkopolskim
Brązowy Krzyż Zasługi
Marcin Rafał Kurczyn – radca prawny, działacz samorządowy
Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
- Monika Kowalska
- Andrzej Moskaluk
Honorowe Odznaki Miasta Gorzowa Wielkopolskiego otrzymali:
- Iwona Kotwicka
- Ewa Kowalska – Waleniak
- Izabela Kunicka
- Edyta Milczarek
- Barbara Rampold
- Andrzej Jasiński
- Zbigniew Rudziński
- Stowarzyszenie Pomocy Zwierzętom „Azyl”
„Jest mi niezmiernie miło gościć dziś w Gorzowie i uczestniczyć w tej wyjątkowej uroczystej sesji Rady Miejskiej. To dla mnie zaszczyt być częścią inauguracji Drogi Kultury – inicjatywy, która nie tylko podkreśla znaczenie kultury w życiu społecznym, ale także oddaje hołd tym, którzy ją tworzą i rozwijają. Szczególnie cieszę się, że podczas dzisiejszej uroczystości będę mógł wręczyć odznaczenia państwowe osobom, które swoją pasją, zaangażowaniem i ciężką pracą przyczyniają się do rozwoju kultury. Ich działalność zasługuje na najwyższe uznanie i wdzięczność. Chciałbym serdecznie podziękować za zaproszenie pani poseł Krystynie Sibińskiej – wspaniałej ambasadorce spraw Gorzowa, która z wielkim oddaniem reprezentuje interesy miasta i jego mieszkańców. To dla mnie wielka przyjemność być tutaj dzisiaj i wspólnie celebrować ten ważny moment dla gorzowskiej kultury” – mówił wiceminister Maciej Wróbel, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Robert Surowiec, przewodniczący Rady Miasta Gorzowa Wlkp. także zabrał głos. „Dwie wspaniałe uroczystości odbywają się dzisiaj w Gorzowie. Pierwsza z nich to osiemdziesięciolecie polskiej państwowości w naszym mieście – wyjątkowy moment, który przypomina nam o historii, tożsamości i drodze, jaką przeszliśmy. Drugą jest inauguracja roku kultury, wydarzenie, które otwiera przed nami nowe możliwości rozwoju kulturalnego i artystycznego”.
„To niezwykle istotne wydarzenie dla naszego regionu i całego województwa. Jestem przekonany, że stanowi ono pierwszą z wielu podobnych inicjatyw, które przyczynią się do upamiętnienia i podkreślenia roli administracji w kształtowaniu życia społecznego i gospodarczego naszego kraju. To symboliczne, że jubileuszowy cykl spotkań rozpoczyna się właśnie tutaj, w Gorzowie. Wierzę, że stanie się on inspiracją dla kolejnych samorządów, które zechcą uczcić ten znaczący jubileusz, organizując podobne wydarzenia na swoim terenie. Raz jeszcze dziękuję za zaproszenie i możliwość uczestnictwa w tej wyjątkowej sesji” – mówił Jacek Wójcicki, prezydent Gorzowa Wlkp.
„Bardzo się cieszę, że mogę wziąć udział w tej sesji” – mówiła posłanka Krystyna Sibińska. – Przede wszystkim chciałabym jednak serdecznie podziękować panu ministrowi za przyjęcie zaproszenia na spotkanie z gorzowską kulturą. Gorzowski Rok Kultury to wyjątkowe wydarzenie, które będziemy celebrować i świętować przez najbliższe tygodnie i miesiące. Mamy w naszym mieście wiele wspaniałych instytucji i niezwykłych ludzi, którzy tworzą kulturę pełną pasji i zaangażowania. Mimo różnych wyzwań chcemy pokazać społeczeństwu, jak piękne i wartościowe działania są podejmowane w Gorzowie. Chciałabym także podziękować pani prezydent Izabeli Piotrowicz za ogromny wkład w przygotowanie scenariusza tych spotkań oraz za możliwość dialogu z ludźmi kultury i instytucjami, które ją współtworzą. To niezwykle ważne, abyśmy mogli pokazać panu ministrowi, ale także panu marszałkowi, przed jakimi wyzwaniami stoimy. Cieszę się również, że dzisiejszy jubileusz to okazja do docenienia osób, które przez lata budowały kulturę naszego miasta – zarówno artystów, jak i pionierów Gorzowa. To oni tworzyli polskość tego miasta i kształtowali jego tożsamość. Gorzów to miejsce, w którym każdy może znaleźć swoją przystań. Chciałabym, aby był on miastem coraz bardziej przyjaznym zarówno dla mieszkańców, jak i dla tych, którzy chcą tu spędzać swój czas. Jestem przekonana, że wspólnymi siłami – z Radą Miasta, panem prezydentem i wszystkimi zaangażowanymi – będziemy pracować nad tym, aby Gorzów rozwijał się jako miasto otwarte, nowoczesne i pełne kultury” – mówiła posłanka.
Grzegorz Potęga, wicemarszałek województwa lubuskiego podczas uroczystej sesji Rady Miasta Gorzowa Wlkp. nie krył zadowolenia. „Cieszę się niezmiernie z tego zaproszenia, które dotarło do nas w związku z sesją z okazji 80-lecia administracji. To ważne wydarzenie tutaj, w Gorzowie, które – jak sądzę – jest pierwszą tego typu sesją na terenie województwa. Warto o tym mówić, bo zapewne będzie ich więcej, ale to właśnie tutaj, w Gorzowie, rozpoczynamy swego rodzaju jubileuszowy tour po samorządach, które zdecydują się na realizację podobnych inicjatyw związanych z obchodami tej wyjątkowej rocznicy administracji na ziemiach polskich. Bardzo dziękuję za zaproszenie i możliwość uczestniczenia w tym wydarzeniu”
W oficjalnych obchodach wziął udział także członek zarządu województwa lubuskiego Jacek Urbański, a także także przewodnicząca sejmiku województwa lubuskiego Anna Synowiec oraz radni Hubert Harasimowicz i Jerzy Wierchowicz.
Kalendarium wydarzeń
Najważniejszą datą w miejskim kalendarzu, związaną z ustanowieniem polskiej administracji w Gorzowie, jest 28 marca. Tego dnia tradycyjnie w południe pod pomnikiem Pioniera na bulwarze zachodnim zostaną złożone kwiaty i wieńce. Swój udział w uroczystości zapowiedziała delegacja z Wągrowca, skąd w marcu 1945 roku przyjechali pierwsi polscy pionierzy.
O godzinie 12.45 w Filharmonii Gorzowskiej, w sali kameralnej odbędzie się spotkanie przedstawicieli władz miasta z Pionierami Gorzowa. Z tej okazji odbędzie się premiera filmu dokumentalnego przedstawiającego działalność pionierów Gorzowa w ostatnich 40 latach. Zaplanowano też część artystyczną z udziałem uczniów z II Liceum Ogólnokształcącego i zespołu „Mali Gorzowiacy”.
Również w piątek (28 marca) oraz w sobotę (29 marca) gorzowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej zaplanował spacery historyczne po mieście pt. „Gorzów 1945. Szlakiem ruin – szlakiem pionierów”. Zbiórka dla uczestników zaplanowana jest przed dworcem kolejowym, z miejsca skąd pierwsi osadnicy rozpoczęli pobyt w mieście. Udział w spacerach jest bezpłatny.
Obchodom towarzyszy okolicznościowe logo, wyłonione w konkursie. Swoje prace wysłało ponad 60 autorów, zgłaszając ponad 80 propozycji. Zwycięski projekt jest autorstwa Igi Krzemieniewskiej z Wrocławia.
27 marca 1945 r., do zdobytego przez Armię Radziecką niemieckiego Landsbergu przybyła grupa 42 polskich pionierów z Wągrowca (woj. wielkopolskie). Na jej czele stał burmistrz tego miasta Florian Kroenke. Następnego dnia, 28 marca, grupa przejęła od Rosjan władzę w mieście. Rok później Landsberg oficjalnie i urzędowo został nazwany Gorzowem Wielkopolskim.
