W piątek, 13 czerwca 2025 roku, w Gorzowie Wielkopolskim odbyły się regionalne warsztaty poświęcone rozwojowi współpracy transgranicznej w ramach projektu „Przygotowanie i wdrożenie sieci Granicznych Punktów Informacyjnych”. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli 19 instytucji z pogranicza polsko-niemieckiego – samorządy, organizacje społeczne, instytucje doradcze, służby mundurowe oraz ekspertów zajmujących się tematyką życia i pracy na granicy. Punkty mają być swoistym przewodnikiem dla mieszkańców po obu stronach, a włączyć w ich działalność może się bardzo wiele organizacji.
Warsztaty miały charakter roboczy i interaktywny. Ich głównym celem było wypracowanie kierunków współpracy oraz identyfikacja wyzwań, jakie stoją przed tworzącą się siecią Granicznych Punktów Informacyjnych (GPI).
Praktyczna pomoc dla mieszkańców pogranicza
– „Chcemy, aby te punkty były żywymi miejscami, do których może zgłosić się każdy mieszkaniec – po obu stronach granicy – z pytaniem, problemem, potrzebą. Czasem chodzi o coś prostego: jak dojechać do Berlina, gdzie się przesiąść. Innym razem – o kwestie mieszkaniowe, ubezpieczenia czy pracę” – mówił Krzysztof Szydłak, dyrektor biura Stowarzyszenia Gmin Polskich Euroregionu „Pro Europa Viadrina”, który otworzył warsztaty i zaprezentował założenia projektu.
Jak zaznaczył dyrektor Szydłak, projekt jest realizowany wspólnie z partnerami niemieckimi od ubiegłego roku w ramach programu „Interreg” współfinansowanego przez Unię Europejską.
– „Nie chcemy być tylko tablicą informacyjną. Chcemy być miejscem, gdzie odpowiedzi się nie tylko szuka – ale też znajduje. Po to właśnie organizujemy te warsztaty – żeby osieciować się z partnerami: policją, służbami społecznymi, organizacjami zajmującymi się turystyką, edukacją, ochroną przyrody. Tylko razem jesteśmy w stanie stworzyć realną, działającą strukturę pomocy” – dodał.
Transgraniczna codzienność
W kontekście 25-lecia współpracy polsko-niemieckiej na obszarach przygranicznych, wydarzenie nabierało również symbolicznego znaczenia. Obecny na warsztatach Toralf Schiwietz, dyrektor biura Mittlere Oder e.V., podkreślał wagę codziennych relacji:
– „Sama współpraca transgraniczna funkcjonuje od lat. To, że dziś możemy swobodnie się przemieszczać, że Polacy pracują w Niemczech i odwrotnie – to już codzienność. Ale informacja o tym, jakie mamy możliwości po obu stronach granicy, powinna być tworzona wspólnie i dostępna w sposób przejrzysty i przyjazny” – mówił.
Program warsztatów: analiza, doświadczenie, sieciowanie
W trakcie spotkania zaprezentowano nie tylko same założenia projektu, ale i wyniki analizy potencjału punktów informacyjnych oraz doświadczenia z podobnych inicjatyw w innych euroregionach.
Sara Bonin z Viadrina Center B/ORDERS IN MOTION omówiła analizę potencjału „zwiadowców granicznych”, czyli osób i instytucji kluczowych w zakresie wymiany informacji i doradztwa transgranicznego. Następnie Sven Friedrich i Christian Gering z INFRASTRUKTUR & UMWELT Professor Böhm und Partner przedstawili wyniki warsztatów regionalnych w Euroregionie Sprewa-Nysa-Bóbr.
Po części prezentacyjnej uczestnicy przeszli do sesji wymiany doświadczeń. Warsztaty umożliwiły nie tylko zapoznanie się z najlepszymi praktykami, ale także zbudowanie podstaw pod trwałą współpracę instytucjonalną w zakresie doradztwa dla mieszkańców pogranicza.
Informacje i przyszłość
Jak zapewnił Krzysztof Szydłak, informacje o lokalizacji i funkcjonowaniu punktów informacyjnych będą dostępne na stronie internetowej euroregionu: https://www.euroregion-viadrina.pl , a wkrótce także na dedykowanej platformie online.
– „Będziemy tam publikować odpowiedzi na najczęstsze pytania związane z życiem po obu stronach granicy, a także umożliwiać kontakt z naszymi doradcami. Liczymy też na to, że organizacje społeczne i pozarządowe włączą się w realizację tej misji – bo tylko wspólnie możemy stworzyć system odpowiadający realnym potrzebom mieszkańców” – podkreślił.
W planach Stowarzyszenia są kolejne etapy projektu – uruchomienie punktów, ich promocja oraz przyszłe spotkania służące ocenie skuteczności i rozwoju sieci GPI.
