Sędzia ucina zeznającemu, tłumi emocje, tam nie ma miejsca na wysłuchanie. Tylko spisywanie zeznań. Tymczasem obiektywne wysłuchanie, zrozumienie emocji obu stron, jest często drogą do rozwiązania konfliktu. 7 października 2025 roku w auli Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gorzowie Wielkopolskim odbyła się konferencja pt. „Mediacja na nowych szlakach. Gospodarka, samorząd, finanse, zdrowie”, zorganizowana przez Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim.
Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli świata biznesu, samorządów, instytucji finansowych i medycznych, by wspólnie rozmawiać o tym, jak mediacja może stać się skutecznym narzędziem rozwiązywania sporów – alternatywnym wobec tradycyjnego procesu sądowego.
Konferencja dla praktyków i decydentów
W programie znalazły się cztery panele tematyczne:
- Panel I – Biznes bez konfliktów? Mediacja jako partner przedsiębiorcy
- Panel II – Samorząd w dialogu: mieszkańcy, urząd, mediator
- Panel III – Zaufanie do finansów: ugoda zamiast procesu
- Panel IV – Zdrowe porozumienie – mediacje jako lek naturalny
Zwieńczeniem spotkania była debata finałowa, podczas której dyskutowano o wspólnym języku gospodarki, finansów, samorządu i zdrowia w kontekście mediacji.
W konferencji uczestniczyli stali mediatorzy Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim – Anna Starzyńska-Maniecka, Paweł Śliwiński i Sylwia Szary, a spotkanie otworzyła SSO Małgorzata Gronowska-Plust, sędzia koordynator ds. mediacji.
Mediacja – szansa zamiast sporu
Jak podkreśliła sędzia Małgorzata Gronowska-Plust, celem konferencji było pokazanie, że mediacja to nie tylko etap w postępowaniu sądowym, ale przede wszystkim narzędzie prewencyjne i partnerskie w różnych obszarach życia publicznego:
„Chcemy przybliżyć instytucję mediacji szerokiemu gronu odbiorców – przedsiębiorcom, urzędom, podmiotom medycznym. Pokazać, że mediacja może być stosowana nie tylko w sądzie, ale także przed nim – w relacjach pomiędzy urzędem a mieszkańcami, przedsiębiorcami czy pacjentami. Mediacja to coś dobrego, alternatywa dla kosztownego i emocjonalnie wyczerpującego procesu.”
Zdaniem sędzi, mediacja pozwala uniknąć eskalacji sporów, przywraca dialog i pozwala stronom zachować kontrolę nad wynikiem – zamiast oddawać decyzję w ręce sądu.
Wolność wyboru i dialog obywatelski
Stała mediatorka Sylwia Szary zwróciła uwagę, że mediacja jest wyrazem wolności obywatelskiej i dojrzałości społecznej:
„Człowiek dojrzały sam decyduje, jak chce żyć i jak układać relacje z innymi. Mediacja daje możliwość samodecydowania o swoich sprawach – to przestrzeń wolna od formalizmu, w której można być sobą. Choć zawsze możemy pójść do sądu, nie zawsze musimy. Mediacja to właśnie ta wolność wyboru.”
Jak dodała, nowelizacje przepisów prawnych coraz częściej przewidują obowiązek podjęcia mediacji, m.in. w sprawach budowlanych – co stanowi dowód rosnącej roli tej instytucji w polskim systemie prawnym.
Mediacja w samorządzie – most zamiast muru
Podczas konferencji wiele uwagi poświęcono mediacji w samorządzie, która – jak zauważyli uczestnicy – wciąż jest obszarem z ogromnym potencjałem.
„To zupełnie nowa, ale bardzo potrzebna przestrzeń. Mediacja może pomóc w komunikacji pomiędzy samorządem a mieszkańcami, szczególnie w sytuacjach konfliktów wokół inwestycji czy decyzji administracyjnych. To narzędzie, które skraca dystans i pozwala budować zaufanie w społecznościach lokalnych” – podkreśliła mediatorka Anna Starzyńska-Maniecka.
Mindfulness i uważność – nowa kompetencja mediatorów i sędziów
W końcowej części konferencji zwrócono uwagę na znaczenie uważności (mindfulness) w pracy sędziego i mediatora. Jak wskazywali prelegenci, umiejętność słuchania, empatii i koncentracji na drugiej osobie to klucz do skutecznego rozwiązywania konfliktów.
„Mindfulness pozwala odzyskać kontrolę nad emocjami, uczy cierpliwości i skupienia. Czasem drobny szczegół, dostrzeżony w rozmowie, potrafi odblokować strony i doprowadzić do porozumienia. To właśnie uważność sprawia, że sędzia czy mediator potrafi dostrzec to, co ulotne – i pomóc stronom dojść do zgody” – mówił sędzia Piotr Chańko.
Nowe szlaki dla mediacji
Konferencja w Gorzowie Wielkopolskim pokazała, że mediacja to nie tylko alternatywa dla procesu sądowego, ale sposób myślenia o relacjach społecznych – opartych na dialogu, empatii i współodpowiedzialności.
Jak podkreślali organizatorzy, przed mediacją otwierają się nowe szlaki – od przedsiębiorczości, przez samorząd, po ochronę zdrowia. W każdej z tych przestrzeni może stać się skutecznym narzędziem budowania porozumienia i zaufania.
