W Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze odbyła się wyjątkowa gala zamykająca rok jubileuszowy jednej z najważniejszych instytucji kultury regionu. Biblioteka świętowała 70-lecie powstania oraz 50-lecie istnienia gmachu głównego. Po wydarzeniu rozpoczęło się także dwudniowe IV Forum Bibliotek Lubuskich.
Uroczystość, którą obok marszałka województwa lubuskiego Sebastiana Ciemnoczołowskiego, wojewody lubuskiego Marka Cebuli, członkini zarządu województwa lubuskiego Anny Chinalskiej i wiceprezydenta Zielonej Góry Marka Kamińskiego, zaszczycili obecnością także prof. Franciszek Pilarczyk, nestor bibliotekoznawstwa zielonogórskiego, przewodnicząca Konferencji Dyrektorów Bibliotek Wojewódzkich Małgorzata Grupińska-Bis – dyrektor WBPiCAK w Poznaniu, Sławomir Szenwald, dyrektor WiMBP im. Z. Herberta w Gorzowie, Dyrektor Stadt und Regionalbibliothek Cottbus Kerstin Mattner, goście Forum Bibliotek Lubuskich z całego kraju, dyr. Departamentu infrastruktury społecznej UMWL Andrzej Ziarek oraz jego zastępczyni Agnieszka Izdebska oraz wielu przedstawicieli kultury z Zielonej Góry.
Wydarzenie rozpoczęła prezentacja najważniejszych działań i wydarzeń, które złożyły się na podwójnie jubileuszowy rok Biblioteki Norwida. Zastępca dyrektora, dr Przemysław Bartkowiak, szczegółowo omówił przedsięwzięcia zrealizowane w ciągu ostatnich miesięcy, wśród których znalazły się m.in.: konwersatorium bibliotekoznawcze „Norwid na dorobku. Początki i rozwój WiMBP im. Cypriana Norwida”, prezentujące historię biblioteki, konferencja naukowa na temat bibliotekarstwa i bibliotekoznawstwa na Ziemi Lubuskiej, wystawa kolekcji grafiki książkowej prof. Franciszka Pilarczyka, która wzbogaciła zbiory biblioteki o unikatowe starodruki i materiały graficzne, III ogólnopolska konferencja naukowa „Miasto starsze niż prasa”, poświęcona dziejom prasy regionalnej, rodzinny piknik jubileuszowy przyciągający mieszkańców całego regionu, wrześniowe obchody urodzin Cypriana Norwida. Dr Bartkowiak podkreślił, że działania te miały na celu nie tylko świętowanie jubileuszy, ale również wzmocnienie roli biblioteki jako centrum wiedzy, edukacji, spotkań i nowoczesnej kultury.
Marszałek Województwa Lubuskiego Sebastian Ciemnoczołowski mówił bardzo osobistym tonem o roli książki w życiu człowieka, odwołując się do własnych doświadczeń. Podkreślił, że współczesny świat z nadmiarem bodźców coraz bardziej wymaga miejsc refleksji i skupienia, jakimi są biblioteki:
– Mamy nadmiar barw i nadmiar bodźców, to też chyba nie potrafimy się skoncentrować na tym, co najważniejsze. A biblioteka to jest takie miejsce, to jest taka świątynia, gdzie potrafimy się wyciszyć, zastanowić się nad tym, dokąd zmierzamy, kim jesteśmy. Mnie tego nauczyły książki od najmłodszych lat, od kiedy byłem dzieckiem. Cała Oprócz mistrzów, którzy mieli mnie poprowadzić przez życie i rodziny, to właśnie książka była tym, co spowodowało, że moje procesy myślowe się uruchomiły i to w różnych aspektach – wspominał marszałek.
– Mogę wracać do wielu wspomnień z czasów młodości, ale każdorazowo obcowanie z książką powodowało, że człowiek stawał się zwyczajnie lepszy. Nie mówię, że od razu mądrzejszy, ale robił ten krok do przodu. Ktoś kiedyś powiedział, że kto nie kocha książki, umrze zhańbiony. Ja znam lepsze – chyba Henryka Sienkiewicza – że czytając książkę albo się czegoś nauczymy, albo uciekniemy od jakichś złych rzeczy, które nas dotykają, albo najgorszym przypadku zaśniemy. Ale w każdym przypadku jesteśmy wygrani. W każdych okolicznościach książka powoduje, że wygrywamy. Po to powstała biblioteka.
Sebastian Ciemnoczołowski nawiązał także do prezentacji ukazującej liczne wydarzenia jubileuszowe, projekty i inicjatywy zielonogórskiej książnicy: – Dzisiaj widzieliśmy, jak się ten świat zmienia, jak, ile wydarzeń, ile różnych przedsięwzięć trzeba zrobić, żeby ta książka, szczególnie dla młodych pokoleń, była tym, czym była dla nas. A może czymś bardziej wartościowym, czymś bardziej unikatowym? Cieszy mnie, że mimo powszechnych opinii, że odchodzimy od czytelnictwa i skupiamy się na smartfonach, nasze statystyki mówią o czymś innym. Ale zobaczcie państwo, co dzisiaj trzeba zrobić, ile działań, żeby do tego czytelnictwa zachęcać. I za to państwu wszystkim, szczególnie na dzisiejszym jubilatom, serdecznie dziękuję i gratuluję.
Na zakończenie swojego wystąpienia marszałek przekazał na ręce dyrektora Andrzeja Bucka symboliczny prezent w formie obrazu, żeby upamiętnić ten szczególny dzień: – To jest ławeczka z Norwidem na książce. Z kolei zastępca dyrektora Przemysław Bartkowiak otrzymał tajemniczy, duży prezent, który ma służyć wszystkim pracownikom biblioteki. Niespodzianka okazała się… ekspresem do kawy.
Wzruszony dyrektor WiMBP, dr Andrzej Buck podkreślił znaczenie ludzi tworzących bibliotekę oraz wsparcia samorządu: – To wszystko może się zrodzić w głowie dyrektora, kierownika czy jakkolwiek go nazwiemy. Ale jak nie ma dobrego zespołu, to to też się nie uda. Ja bardzo z tego miejsca w obecności pana marszałka chciałem podziękować mojemu zespołowi za te przynajmniej ostatnie 15 lat i ten wysiłek.
Dyrektor potwierdził także kolejne sukcesy instytucji: – Udało nam się pozyskać olbrzymie kwoty na projekty – budynek niskoemisyjny i muzeum ilustracji, która jest w ogóle unikatowym zbiorem.
Wiceprezydent Zielonej Góry Marek Kamiński nawiązał do niezwykłej symbiozy biblioteki, która jest i wojewódzka, i miejska: – W tej symbiozie trwamy cały czas, a nawet w połowie przyszłego roku bardziej to zacieśnimy, bo już wszystkie instytucje biblioteczne w mieście Zielona Góra będą w jednej tej wspólnej norwidowskiej rodzinie. To nas bardzo cieszy, że czytelnicy z miasta Zielona Góra, będą mogli korzystać właśnie z zasobów i z infrastruktury cyfrowej, bo część naszych bibliotek tego dostępu nie miała, a teraz to to się stanie.
Wiceprezydent wspomniał także o ubiegłotygodniowym Zielonogórskim Kongresie Kultury, na którym padły ważne deklaracje: Irek Grin, Przewodniczący Rady Fundacji Olgi Tokarczuk ogłosił, że jako Fundacja Olgi Tokarczuk wraz z partnerami z województwa lubuskiego, podjęto decyzję o powołaniu do życia Festiwalu Rzeki Literatury, który odbędzie się w połowie 2026 r. na Ziemi Lubuskiej, w Zielonej Górze.
Członkini zarządu województwa lubuskiego, Anna Chinalska, odpowiedzialna za kulturę, dziękowała za bogatą pracę placówki: – Człowiek jest dużo bogatszy, jeżeli ma możliwość sięgnięcia po książki z różnych branż, z różnych dziedzin. Bo jest takie powiedzenie, że gdyby ludzie czytali te same książki, żyliby w tym samym świecie. A u was czytamy i „Chłopki, i „Anię z Zielonego Wzgórza”. Jesteście skarbnicą wiedzy o regionie, o naszym pięknym regionie lubuskim. U Was możemy znaleźć naszą teraźniejszość. Za te wszystkie woluminy, które gromadzicie latami, za tą waszą oddaną i ofiarną pracę każdego dnia – bardzo serdecznie dziękujemy.
Podczas gali marszałek województwa lubuskiego Sebastian Ciemnoczołowski wręczył także dyplomy okolicznościowe dla wyróżniających się pracowników biblioteki. Kierownictwo zielonogórskiej książnicy otrzymało także pamiątkowe monety NBP, a w imieniu prezydenta Marcina Pabierowskiego wiceprezydent Marek Kamiński wręczył złote, srebrne i brązowe medale. Biblioteka otrzymała Nagrodę Prezydenta Miasta Zielona Góra – Złoty Medal „jako wyraz uznania za osiągnięcia mające znaczenie dla miasta Zielona Góra”. Dyrektor Andrzej Buck wręczył także dyplomy Przyjaciela Biblioteki dla instytucji i osób wspierających Norwida.
Jubileusz Biblioteki Norwida udowodnił, że jest to instytucja stale rozwijająca się, łącząca tradycję i nowoczesność. Staje się miejscem spotkań, przestrzenią kultury, nauki i działań społecznych, jednocześnie zachowując i badając dziedzictwo regionu.
