Szósta odsłona konferencji poświęconej zdrowiu psychicznemu dzieci i młodzieży odbyła się wczoraj w Gorzowie Wielkopolskim, gromadząc specjalistów, pedagogów, rodziców i wszystkich, którzy na co dzień pracują z młodymi ludźmi. Wydarzenie, organizowane przez Fundację Today Tomorrow Together – Dzisiaj Jutro Razem, skoncentrowało się przede wszystkim na przeciwdziałaniu przemocy rówieśniczej oraz na nowych formach jej przejawiania.
Wniosek, który wybrzmiał najgłośniej? Przemoc była zawsze, ale zmieniają się płaszczyzny, na których się pojawia.
Od młodzieży do dorosłych
– Tegoroczna edycja jest wyjątkowo szeroka – podkreśla Marta Krupa z Fundacji Today Tomorrow Together. – Rozpoczęliśmy już we wrześniu konferencją skierowaną do uczniów szkół ponadpodstawowych „Postaw na siebie”. Teraz, w ramach głównej konferencji, kierujemy się do dorosłych – rodziców, opiekunów, nauczycieli, wszystkich, którzy chcą lepiej wspierać młodych ludzi.
Podczas poniedziałkowej części uczestnicy spotkali się m.in. z dr Olgą Pazdan – psychiatrą i psychoterapeutką dzieci i młodzieży, psycholog Marią Gos oraz z przedstawicielem środowiska prawnego i mediatorem. Eksperci omawiali, czym jest przemoc, jak ją rozpoznawać, jak reagować i gdzie szukać pomocy – również tej prawnej.
Jak podkreślała Krupa, wielu dorosłych nie wie, z jakich narzędzi może skorzystać: – Rodzice i nauczyciele często mówią, że nie do końca rozumieją, jakie mają możliwości i gdzie szukać wsparcia. Dlatego ta konferencja została ułożona tak, by odpowiedzieć na najbardziej palące pytania.
Praktyka czyni mistrza… uważności
Dzisiaj konferencja przyjmie formę trzech równoległych warsztatów. Uczestnicy będą mogli wybrać zajęcia najbardziej odpowiadające ich potrzebom:
Warsztat dr Olgi Pazdan poświęcony jest autoagresji i samouszkodzeniom – tematowi, który stanowi dziś jedno z najpoważniejszych wyzwań w pracy z młodzieżą.
Psycholog i trener mentalny Przemysław Pieczyński poprowadzi zajęcia dotyczące pomocy osobom doświadczającym przemocy – zarówno tym, które już jej doznały, jak i tym, które obserwują niepokojące sytuacje w swoim otoczeniu.
Maria Gos, psycholog pracująca z młodzieżą, skupi się na przemocy rówieśniczej i cyberprzemocy – zjawisku, które w ostatnich latach przybrało szczególnie subtelne i trudne do uchwycenia formy.
– Rodzajów przemocy jest dziś tyle, ile środków przekazu – mówiła Maria Gos. – Nie jest trudniej jej definiować, ale coraz trudniej ją uchwycić. Zmieniają się kanały komunikacji, młodzież żyje równolegle w świecie online, a subtelność i ukryte formy przemocy są dziś znacznie bardziej złożone.
Psycholog podkreślała również zmianę wrażliwości młodych ludzi: – Nie powiedziałabym, że są bardziej „delikatni”, ale że są bardziej krusi. Mają niskie poczucie własnej wartości, żyją w kryzysie relacji i wartości, a większość życia przeniosła się do mediów społecznościowych. To, czego kiedyś doświadczało się na podwórku, dziś rozgrywa się w telefonie – poza zasięgiem dorosłych.
Dr Olga Pazdan: najpierw zatrzymać przemoc – dopiero potem pomagać
Dr Pazdan zwróciła uwagę na dramatycznie długie kolejki do specjalistów:
– Na pierwszą wizytę do psychiatry czy psychoterapeuty czeka się dziś od roku do nawet trzech lat.
Jak podkreślała, wiele osób zgłasza się z problemami, które dopiero w trakcie terapii okazują się konsekwencją przemocy – często tej nadal trwającej.
– Największym wyzwaniem jest zatrzymanie przemocy dziejącej się „tu i teraz”. Bez tego nie da się rozpocząć skutecznego leczenia. Dodatkowo osoby stosujące przemoc często same były jej ofiarami, ale nie mają świadomości mechanizmów, które nimi kierują.
Ekspertka zwróciła też uwagę na konieczność delikatności w mówieniu o przemocy:
– Musimy umieć mówić tak, by nie oskarżać, nie wzbudzać wstydu, ale jednocześnie jasno wyznaczać granice i nazywać rzeczy po imieniu.
Głos uczestników: „Trzeba nadążyć za światem, w którym młodzi się gubią”
Wśród uczestników dominowało poczucie, że wiedza o przemocy wymaga stałego aktualizowania.
– Media i internet pędzą szybciej niż my – mówi jedna z uczestniczek. – Musimy wiedzieć, gdzie młodzież przebywa i jak im pomagać, żeby się nie zgubili w tym świecie.
Pracownicy oświaty i pomocy społecznej podkreślali, że skala przemocy – domowej, rówieśniczej, internetowej – jest dziś większa i bardziej zauważalna niż kiedykolwiek. – Przemoc jest wokół nas. Dlatego warto słuchać specjalistów, by nauczyć się reagować i być wsparciem dla innych.
Konferencja po raz kolejny pokazała, jak pilna jest rozmowa o zdrowiu psychicznym młodych ludzi. Przemoc nie zniknęła – zmieniła jedynie formę. Dlatego kluczowe staje się:
edukowanie rodziców i nauczycieli,
wzmacnianie kompetencji psychologicznych dorosłych,
prowadzenie stałych działań profilaktycznych,
szybki i łatwiejszy dostęp do specjalistów,
reagowanie – także na subtelne sygnały.
Szósta edycja wydarzenia potwierdza, że troska o dobrostan psychiczny dzieci i młodzieży jest inwestycją, która wymaga konsekwencji i wspólnego zaangażowania.
