Najważniejszy zabytek architektoniczny ziemi świebodzińskiej, kościół farny, zlokalizowany jest poza rynkiem, w pobliżu murów miejskich, w północnym sektorze lokacyjnego założenia miasta Świebodzina. Pierwsza wzmianka o świebodzińskim kościele, wówczas jeszcze pw. św. Piotra i Pawła, pochodzi z 1311 roku.
Pierwotnie w tym miejscu znajdował się prawdopodobnie niewielki obiekt drewniany. W połowie lub pod koniec XV wieku został zastąpiony murowaną, trzynawową budowlą halową o pięciobocznie zamkniętym, prezbiterium z obejściem i wnętrzem nakrytym pięknym, sieciowym sklepieniem symbolizującym sieć św. Piotra. Od zachodu wzniesiono masywną wieżę, zastąpioną w czasie XIX-wiecznej przebudowy części zachodniej rozbudowanym, neogotyckim szczytem.
Po prostu gotyk
Fara w formie wczesnogotyckiej, trójnawowej hali, która obecnie stanowi główny korpus rozbudowanego w późniejszym czasie kościoła, przetrwała do wielkiego pożaru, który nawiedził miasto w 1541 roku. Podczas trwającej dziewięć lat odbudowy, którą w roku 1546 mieszczanie powierzyli panom Georgowi Jakubowi Curtio i Tomaszowi Heintzio, powiększono kościół o czwartą nawę od północy i rząd kaplic z emporą od południa.
XIX wiek zastał świątynie w stanie katastrofalnym. Ówczesny proboszcz Künzer przeprowadził w latach 1850-58, zakrojone na wielką skalę prace remontowo – renowacyjne. Autorem projektu był znany wrocławski architekt Alexis Langer. Dostawiono wówczas arkadową kruchtę i przekształcono szczyt korpusu, umieszczając na jego osi wielki maswerk flankowany dwiema strzelistymi wieżyczkami.
Bryła świątyni jest imponująca, ze wszystkich stron wzmocniona przyporami. Jej korpus nawowy założony jest na planie prostokąta o wym. 31 x 27 m i nakryty wspólnym dachem siodłowym. Ściany przeprute są szerokimi, rozglifionymi, ostrołukowymi oknami o charakterystycznych dla gotyku maswerkowych podziałach.
Fot. Wikipedia/Autorstwa Kapitel – Praca własna, CC BY-SA 4.0,
Ołtarz mistrza
Warto przyjrzeć się również wyposażeniu. Ołtarz główny to późnogotycki pentaptyk z warsztatu Mistrza ołtarza z Gościszowic. W predelli ołtarza przedstawiona została Ostatnia Wieczerza. W scenie głównej nastawy ołtarzowej (retabulum) umieszczono z kolei Wielką Rodzinę Maryi. Na skrzydłach bocznych widoczne są sceny z życia czterech świętych: św. Marcina, św. Augustyna, św. Andrzeja i św. Rocha. Całość wieńczy barokowa rzeźba św. Michała Archanioła. Na belce tęczowej zobaczymy, a jeden z bocznych ołtarzy to pochodzący z XVIII wieku rokokowy ołtarz Matki Bożej Zwycięskiej.
Niedawne badania konserwatorskie przeprowadzone przyniosły wiele interesujących odkryć. Badacze wnikliwie przeanalizowali nierozpoznane dotąd ślady przekształceń świątyni, gotyckie wątki murów, wykonał odkrywki ukazujące pozostałości polichromii. Rozpoznano również szerzej nie znane dzieło wrocławskiego artysty J. Baumeistera z 1921 r. upamiętniające poległych w pierwszej wojnie światowej mieszkańców. Figury świętych otaczające ołtarz główny, jak również figura Archanioła Michała, zostały tu najprawdopodobniej przeniesione z innych miejsc.
Źródło: m.in lwkz
