Co z nami nie tak?! Polacy chcą być coraz zdrowsi: mamy modę na bieganie, jogę, na zdrowe odżywanie, zaczynamy też doceniać, jak ważna jest równowaga psychiczna. Ale dlaczego nadal tak mało korzystamy z badań profilaktycznych, które ratują zdrowie, a przede wszystkim życie? – Wyróbmy w sobie nawyk takich badań. Może to być na przykład coroczny prezent urodzinowy dla samego siebie – zachęcali do profilaktyki uczestnicy spotkania „Porozmawiajmy o raku – profilaktyka onkologiczna Lubuszanek i Lubuszan”.
Spotkanie odbyło się w czwartek, 1 lutego br., w Sali kolumnowej urzędu marszałkowskiego. Prelekcję wygłosił m. in. prof. dr hab. n.med. Emilian Snarski, hematolog. Prezentowali się też studenci kierunku lekarskiego na UZ. Oprócz wykładów i prezentacji uczestnicy wydarzenia mogli także bezpośrednio porozmawiać z ekspertami w dziedzinie zdrowego odżywania, wykonania analizy składu ciała. Stowarzyszenie Amazonek, jak zawsze cierpliwie, uczyło panie, jak prawidłowo badać piersi.
Programy profilaktyczne w statystykach
Samorząd regularnie organizuje spotkania, na których poruszana jest profilaktyka zdrowia. – Bo niestety, należymy do społeczeństwa, które nie zostało dobrze wyedukowane, jeżeli chodzi o profilaktykę zdrowotną – mówi Ewa Jaske dyr. Departamentu Zdrowia w urzędzie marszałkowskim. Pokazują to też badania statystyczne NFZ. Ciągle Polacy robią za mało badań, nie korzystają z darmowych programów, nie interesują się edukacją zdrowotną. – Te braki musimy nadrabiać. Mając tę świadomość, mając pod sobą podmioty lecznicze zapraszamy systematycznie na takie spotkania, i wraz z organizacjami pozarządowymi staramy się jak najbardziej wpłynąć na wyobraźnię i podnoszenie świadomości Lubuszan – dodaje Jaske.
Słowa te potwierdza Joanna Branicka, rzecznik prasowy Lubuskiego Oddziału NFZ. – Zgłaszalność na badania profilaktyczne Lubuszan nadal jest zbyt niska. Jeśli przyjrzymy się Programowi profilaktyki raka szyjki macicy, to wychodzi ledwo ponad 8 proc. zgłaszalności. Tymczasem, jest to badanie, które naprawdę ratuje życie, a badania wykonywane regularnie, to gwarancja wczesnego wykrycia choroby i jej całkowitego wyleczenia. Niestety, dziś wygląda to tak, że ponad 270 tysięcy Lubuszanek takie badanie mogłoby jeszcze wykonać – przytacza dane J. Branicka.
Drugi program onkologiczny kierowany do kobiet, w ramach NFZ, dotyczy profilaktyki raka piersi. Tu statystki wypadają nieco lepiej. Obecnie jest przebadanych 33% populacji, czyli: 140 tys. Lubuszanek mogłoby takie badanie jeszcze wykonać.
Z programów profilaktycznych mogą też skorzystać mężczyźni. NFZ od roku realizuje, zarówno dla pań, jaki i panów: Program badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego. Rak ten w ostatnich latach stał się częstym powodem śmiertelności również w naszym województwie. – W niektórych przypadkach, w ramach tego programu, jest też możliwość skorzystania ze znieczulenia ogólnego, bo wiemy, że czasami, jedynym czynnikiem zniechęcającym do badań, jest strach przed bólem – dodaje rzeczniczka Lubuskiego NFZ.
Badajmy się i szczepmy!
Jednym ze sposób profilaktyki raka szyjki macicy są bezpłatne szczepienia przeciwko HPV. Na dziś obejmują one osoby w wieku od 9-18 lat. Przypominała o tym Michalina Gryglewska, studentka V roku kierunku lekarskiego na Collegium Medicum UZ i v-ce przewodnicząca Studenckiego Koła Naukowego Ginekologii i Położnictwa oraz członkini Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Medycyny. – Zakażenie tym wirusem, nie tylko rozwijają raka szyjki macicy, ale również u mężczyzn może skutkować, na przykład, rakiem prącia. Profilaktyka jest w tym zakresie bardzo ważna. Tym bardziej, że na szczepienie jest refundacja, warto więc skorzystać – zachęcała studentka.
Anna Czyż prezeska Zielonogórskiego Stowarzyszenia Amazonek na swoim przykładzie udowadniała, jak ważna jest profilaktyka, ale i świadomość samobadania się. – Zaczęłam badać się regularnie mając 43 lata, bo wtedy na raka piersi zachorowała moja mama, a nieco wcześniej na ten nowotwór zmarły siostry mojego ojca. Siedem lat byłam pod kontrolą: co roku chodziłam do onkologa i sama też się badałam. W 2004 roku, czyli 20 lat temu, nagle okazało się, że niestety rak się pojawił. Ale był we wczesnym stadium, nie była konieczna całkowita mastektomia, zastosowano zabieg tzw. oszczędzający, choć węzły chłonne trzeba było usunąć. Przeszłam radioterapię, hormonoterapię i… do tej pory żyje i mam się świetnie – opowiada pani Anna i zauważa – Ćwiczenia na fantomach pokazują, że kobiety często źle wykonują samobadanie. Robią to niedokładnie i tylko miejscowo, omijając ważne punkty! Tymczasem właściwe samobadanie naprawdę ma znaczenie. – Co więcej, regularne badanie comiesięczne, pozwoli na tyle poznać budowę swojej piersi, że każda najdrobniejsza zmiana zostanie natychmiast wychwycona. Oczywiście nie każda zmiana jest rakiem, ale trzeba to skontrolować i być świadomym tego, że może się to przydarzyć – przekonuje prezeska.
Samorząd wytrwale zachęca do badań
Od wielu lat Samorząd woj. lubuskiego wykorzystuje każdą okazję, by we wszystkie święta, które dotyczą tematyki zdrowotnej wybrzmiała też profilaktyka.
Od 2018 roku, dzięki dofinansowaniu ze środków UE, było realizowanych kilka programów. Pierwszy, „Lubuszanie, skutecznie przeciw nowotworom”, dotyczył nowotworów piersi, szyjki macicy i jelita grubego. Były też programy, które dotyczyły wczesnego wykrywania raka płuc, cukrzycy, a nawet programy związane z powrotem do pracy osób zawodowo czynnych, które ucierpiały na skutek wykonywanych zadań. Te projekty dotyczyły różnego rodzaju rehabilitacji.
– W tej chwili jesteśmy w nowej perspektywie unijnej, przygotowujemy kolejne programy. Dwa, nad którymi obecnie pracujemy, to zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, rehabilitacja narządów ruchu. Nadal też będziemy organizować pikniki zdrowia i zapraszać wszystkich Lubuszan, by skorzystali z bezpłatnych badań, porad i by mogli jak najwięcej z tego dla siebie skorzystać. Profilaktyka pozwala unikać wielu dramatów, trudnego leczenia. Bywa, że najlepsi specjaliści i najlepszy sprzęt nie jest w stanie wiele zdziałać, jeśli my sami nie będziemy dbać o siebie, codziennie – podsumowuje spotkanie dyr. Ewa Jaske.
Postscriptum… Biała sobota
W ramach Międzynarodowego Dnia Walki z Rakiem, 3 lutego 2024 r. w Szpitalu Uniwersyteckim w Zielonej Górze odbędzie się Biała Sobota – dzień bezpłatnych konsultacji i badań. Od godziny 10.00 do 14.00 pacjentów będą przyjmować lekarze:
- onkolog (konsultacje),
- torakochirurg (konsultacje),
- onkolog i patomorfolog (ocena zmian skórnych),
- otorynolaryngolog – badanie pod kątem nowotworów głowy i szyi (jama ustna, gardło, szyja, krtań)
- ginekolog – badanie ginekologiczne z USG i pobraniem cytologii.
Na badania i konsultacje nie jest potrzebne skierowanie, ale należy wcześniej skontaktować się ze szpitalem, ponieważ pacjenci będą umawiani na konkretne godziny. Telefon do rejestracji to 68 32 96 606. Zapisy będą prowadzone do piątku, 2 lutego 2024 r. Jeden pacjent może się zarejestrować do jednego specjalisty.
