Elektrownię wodną w Gubinie czeka modernizacja. Stąd pracownicy Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Zielonej Górze obejrzeli stan posiadania obiektu. Znaleziono zabytkowy hydrozespół – turbinę Kaplana z 1925 r.
Lubuska wojewódzka konserwator zabytków zlecił opracowanie opinii eksperckiej dotyczącej wartości historycznej wyposażenia technicznego, w szczególności hydrozespołu nr I z lat 20. XX w. Zgodnie z opinią eksperta najcenniejszym i najciekawszym elementem wyposażenia jest hydrozespół nr I z turbiną Kaplana z lat 20. XX w. oraz relikty rozdzielni celkowej z transformatorem olejowym. Elementy te są cennymi obiektami pod kątem historycznym i naukowym.
Turbina Kaplana skonstruowana została w 1919 r., a w gubińskiej elektrowni zainstalowano ją już w 1925 r., co można uznać za nowoczesne i dalekowzroczne działanie. Urządzenie siłowni gubińskiej jest chronologicznie pierwszym lub drugim hydrozespołem z turbiną Kaplana w elektrowni wodnej na terenie Polski i nie ulega wątpliwości, że jest to najstarszy zachowany w elektrowniach wodnych taki hydrozespół.
Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał zalecenia odnośnie dalszego postępowania z zabytkowym wyposażeniem elektrowni wodnej w Gubinie, tj. jego wyeksponowanie i zachowanie w celach edukacyjnych oraz naukowych. Jak podkreśla Iwona Lewandowska inwestor (PGE Energia Odnawialna S.A.) na każdym etapie wyrażał chęć współpracy i zachowania turbiny jako cennego i wartościowego zabytku techniki.
Nysa Łużycka jest od dawna wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej. W 1945 roku dokonano ich podziału, po połowie, między polską i niemiecką stronę. Elektrownia wodna w Gubinie powstała w 1903 roku i miało tom ścisły związek z planem uruchomienia w tym mieście komunikacji tramwajowej. Większość nyskich elektrowni powstała około 1905 roku.
Źródło: LWKZ
