Kilka miesięcy temu pisaliśmy o tablicach nagrobnych znalezionych w kościele św. Jadwigi w Krośnie Odrzańskim. Dziś wiemy już o nich znacznie więcej. Czekamy na kolejne sensacje.
Jak pisze Kamila Domagalska z LWKZ w ramach prac konserwatorskich i restauratorskich prowadzonych w kościele pw. św. Jadwigi w Krośnie Odrzańskim odsłonięto w całości dwie renesansowe płyty nagrobne poświęcone pamięci Barbary Reichenau z domu Naumann (in. Neumann) zm. w 1559 r. i Cathariny Hildesheim z domu Naumann zm. w 1589 r. Rodzicami sióstr byli Anna z domu von Sack (zm. 1545) i Franz von Neumann (ok. 1495-1568) – burmistrz Krosna Odrzańskiego, komandor joannitów w Świdwinie (woj. zachodniopomorskie).
Przetrwały pod tynkiem
Zabytki zostały zatynkowane już po 1945 r., nie zachowały się jednak ich fotografie. Płyty zostały odnalezione podczas remontu świątyni i wpisane do rejestru zabytków pod koniec stycznia 2023 r. W momencie wpisu do rejestru obie płyty były odkryte jedynie w niewielkim fragmencie, nie wiadomo było, czy zachowały się w całości. Znany był jednak ich wygląd i treść napisów, dzięki wzmiankom zawartym w „Die Kunstdenkmäler des Kreises Crossen” z 1921 r. i informacjom w „Corpus Inscriptionum Poloniae” t. X z. 8. „Powiat Krosno Odrzańskie (do 1815 r.)” wyd. w 2016 r., gdzie inskrypcje zostały zacytowane za manuskryptem J.Ch. Beckmanna (1641-1717).
Po usunięciu tynku okazało się, że obie płyty zachowały się niemal w całości, choć powierzchnia piaskowca została uszkodzona nasiekami. Najbardziej ucierpiały wypukłe partie głównej sceny nagrobka Barbary von Naumann, przedstawiającej Zmarłą klęczącą pod krucyfiksem. Postacie Barbary i Chrystusa zostały w całości obtłuczone, prawdopodobnie w celu wyrównania podłoża przed nałożeniem tynku. Na szczęście uszkodzenia nie zacierają czytelności sceny i inskrypcji. Okazało się również, iż przy klęczącej postaci znajduje się płaskorzeźbiony herb, a poniżej zachował się fragment inskrypcji, który prawdopodobnie nie został przepisany przez Beckmanna. Napis ten upamiętnia fundatorów pomnika – dzieci Barbary. Z kolei, na nagrobku drugiej siostry – Cathariny, partia tekstu opisującego cnoty Zmarłej podkreślona została ozdobną ramą, co jest wyjątkowe na naszym terenie. W przyszłości konieczne będzie przeprowadzenie kompleksowych prac konserwatorskich przy obu płytach.
Nagrobek jako podest
Z kolei w marcu 2023 r., podczas prac ziemnych prowadzonych przy farze, odkryta została kolejna, inskrypcyjna płyta nagrobna. Obiekt był użyty wtórnie jako podest wejścia bocznego prowadzącego do kościoła. Zabytek ten nie został opisany w publikacjach. Niestety prawa strona napisu została dość mocno zatarta, gdyż prawdopodobnie pierwotnie płyta była wmontowana w posadzkę i ta właśnie część znajdowała się w przejściu, narażona na uszkodzenie. Z zachowanej partii inskrypcji wynika, iż nagrobek upamiętnia osobę zmarłą w dniu 30 lipca 159 (ostatnia cyfra nieczytelna) – prawdopodobnie Adama zmarłego jako dziecko po przeżyciu roku – syna przewodniczącego rady miejskiej Gregora Bernharda (czytelne są tylko cztery pierwsze litery nazwiska, lecz jest on wspomniany w kronice Krosna Odrzańskiego; w późniejszym okresie G. Bernhard był burmistrzem).
Należy mieć nadzieję, że kolejne prace konserwatorskie w kościele farnym w Krośnie Odrzańskim przyniosą więcej cennych odkryć wzbogacających naszą wiedzę na temat historii miasta i jego mieszkańców.
Źródło: LWKZ
