W tym roku nasza perełka, czyli Park Mużakowski, obchodzi 20-lecie wpisania na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Stąd kolejne już święto tego dzieła księcia Pücklera zapowiada się wyjątkowo. Organizatorem imprezy, która odbędzie się w najbliższy weekend, są Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Fundacja „Park Księcia Pücklera Bad Muskau”. To wyjątkowa okazja do poznania piękna i wspaniałej historii tego miejsca.
Wszystko rozpoczęło się ponad dwa stulecia temu. 1 maja 1815, chociaż inne źródła podają, że działo się to 30 kwietnia, książę Hermann Hermann Ludwik Heinrich von Pückler zakomunikował mieszkańcom okolicy, że zamierza stworzyć… świat idealny, który łączyć miał ze sobą harmonijnie miasto, wioski, rolnictwo, przemysł, lasy, jeziora. Panem na Muskau Hermann von Pückler stał się w 1811 r., gdy odziedziczył po ojcu miasto wraz z 45 wsiami. Jednak nie zapowiadało się, że kraina nad Nysą zyskała dobrego gospodarza. Już wówczas 26-letni arystokrata miał ugruntowaną sławę utracjusza, miłośnika hazardu, pojedynków i kobiet. Problemy sprawiał od zawsze, na tyle poważne, że trafił do ośrodka wychowawczego dla trudnych arystokratycznych dzieci.
Lekkoduch z marzeniami
Jak pisał później: „Arystokraci znajdowali mnie zbyt liberalnym, liberałowie zbyt arystokratycznym, pobożnisie bezbożnym, niewierzący religijnym obłudnikiem, biurokraci jako półrewolucjonistę, inni orzekli, iż władzy czasami schlebiam. Zdaje się, że nikomu dogodzić nie zdołałbym”… Ta zszargana opinia nie odstraszyła starszej o dziewięć lat rozwódki Lucie Anny Wilhelminy von Pappenheim, z domu baronowej von Hardenberg-Reventlow, córki kanclerza Niemiec, którą poślubił w 1817 roku.
Zresztą starając się o jej rękę, książę potrafił przejechać główną aleję Berlina powozem zaprzężonym w… jelenie. W ten sposób znalazł kobietę dla niego idealną – piękną, bogatą i mądrą. Na czym polegała owa „mądrość”? Od początku trwania tego związku najważniejszą cnotą młodej żony była daleko posunięta tolerancja. Tak wielka, że Hermann miał opowiadać małżonce o swoich kolejnych podbojach, a nawet radzić się miał, jak sięgnąć po kolejną zdobycz. Nawiasem mówiąc, nowa pani Pückler miała piękne – córkę Adelajdę i wychowanicę Helminę, co podobno w tej historii nie było bez znaczenia. Już na starcie związku doszło do zgrzytu. Książę wpadł na pomysł sprowadzenia do Muskau Helminy, by, jak to było przyjęte, rozpocząć życie we troje. Jednak, jak na arystokratę przystało, starał się być taktowny. Gdy jedna z jego licznych przyjaciółek niespodziewanie przyjechała do Muskau, zdecydowanie ją wyprosił.
Ale wróćmy do parku. Pücklerowi stworzenie tego dzieła sztuki parkowej zabrało 30 lat i niewyobrażalny majątek. Sprowadził on ówczesną gwiazdę architektury Friedricha Schinkela, znamienitego ogrodnika Jacoba Rehdera oraz Johna Reptona, angielskiego specjalistę od ogrodów krajobrazowych.
Biografia na ścieżce
Wędrując po parku, co i rusz potykamy się o biografię księcia. Oto ścieżka Cary… Skąd ta nazwa? Książę Pückler wlatach 1834-1840 podróżował po Oriencie. Tam na jednym z targów niewolników, w stolicy Sudanu, kupił młodą dziewczynę, której imię brzmiało Machbuba. Jeszcze przed przybyciem do Muskau Machbuba, nieprzyzwyczajona do panującego w Europie klimatu, zaczęła chorować. Do umierającej Machbuby wysłał jedynie czekoladki i kilka listów. Każdy list zaczynał od sformułowania „Cara mia Machbuba” czyli „moja kochana Machbubo”. Mieszkańcy Muskau pochowali dziewczynę na jednym z cmentarzy w Muskau. Po powrocie do Muskau udał się na cmentarz i podczas pełni księżyca miał płakać nad usłanym kwiatami grobem kochanki… Po czasie żalu i rozpaczy postanowił serce Machbuby pogrzebać w spokojnym, pięknym miejscu w parku. Być może pogrzebał je na jednej ze ścieżek parkowych… Być może na ścieżce Cary. A to tylko jedna z wielu ścieżek, których długość w parku sięga 32 km.
W 1845 roku Pückler był zmuszony sprzedać posiadłość w Mużakowie i przenieść się z byłą żoną Lucie do Branitz koło Chociebuża, gdzie rozpoczął tworzenie kolejnego parku. Dbał o to, aby utrwalać swój wizerunek. Jako 60-latek nawiązuje głośny romans z żoną francuskiego dyplomaty. Jedna z jego ówczesnych przyjaciółek nie bez cienia złośliwości stwierdza, iż liczba jego ofiar miłosnych przekracza zapewne zdobycze Jowisza i Don Juana razem wziętych. Lucie zmarła w 1854 roku, a Pückler powrócił do romansowego stylu życia, które trwało do roku 1871. Zabiła go grypa.
Park ma bardzo ciekawą historię najnowszą. To tutaj urządzono swoisty poligon współpracy polsko-niemieckiej, jako że park leży na obu brzegach granicznej Nysy. Symboliczny jest łączący obie części parku most. Na jednym jego końcu stoi polski słup graniczny, na drugim niemiecki. I tutaj wspomnienie z 2003 roku, gdy otwierano tę odbudowaną przeprawę. Wówczas w obstawie pograniczników i zaraz po uroczystym przecięciu wstęgi, przez środek poprowadzono ogrodzenie, zasieki.
Na polskim brzegu rozciąga się rozległy, pięćsethektarowy naturalistyczny park. Park Mużakowski, wpisany jest zgrabnie w malowniczą dolinę Nysy. To połączenie natury oraz sztuki ogrodniczej… I szybko przestajemy się dziwić, że Park Mużakowski został uznany za dobro Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Aby zwiedzić park mamy do wyboru co najmniej trzy warianty trasy. Ta najtrudniejsza, wymagająca dobrej kondycji, to 12 kilometrów. Za sprawą sporej różnicy wzniesień piesi powinni przeznaczyć na jej pokonanie około 5 godzin, rowerzyści 2,5 godziny. Średni szlak natomiast to 7,5 km.
Plan obchodów święta
22 czerwca (sobota)
14:00-21:00 – strefa piknikowa na Łące Rotha
– Strefa Gastronomiczna
– warsztaty z plecenia wianków
– stanowiska informacyjno-promocyjne: Park Mużakowski, Centrum Kulturalno-Edukacyjne Geoparku Łuk Mużakowa w Łęknicy, Polsko-Niemieckie Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Cottbus
12:00, 14:00, 15:00 – Łąka Rotha, kameralne koncerty z Filharmonią Zielonogórską
20:00 – Wianki z Parkiem Mużakowskim
23 czerwca (niedziela)
14:00 – 21:00 strefa piknikowa na Łące Rotha
– Strefa Produktu Regionalnego
– warsztaty z plecenia wianków
– warsztaty pszczelarskie
– stanowiska informacyjno-promocyjne: Park Mużakowski, Województwo Lubuskie, EUWT, Nadleśnictwo Lipinki – Osada Leśna, Centrum Kulturalno-Edukacyjne Geoparku Łuk Mużakowa w Łęknicy, Ośrodek Kultury i Bibilioteka w Trzebielu
19:00 – Łąka Rotha, koncert w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Zielonogórskiej
Codziennie (start przy punkcie informacyjnym, ul. Hutnicza 19 w Łęknicy)
10:00 – „Poznaj Park Mużakowski” – oprowadzanie z przewodnikiem – PL, DE
10:00 – „Rowerem po Parku Mużakowskim” – wycieczki rowerowe z przewodnikiem – każdego dnia trasa będzie inna. Znajdą się na niej m.in. Wiadukt, Most Arkadowy, szkółki, Kamień Pücklera, Park Zdrojowy, Dąb Hermanna i wiele innych. Rowery we własnym zakresie; istnieje możliwość wypożyczenia roweru m.in. w Miejskim Ośrodku Kultury
13:00 – „Poznaj Park Mużakowski” – oprowadzanie z przewodnikiem – PL, ANG
