W naszym regionie mamy około 250 zabytków architektury rezydencjonalnej, czyli dworów i pałaców. Do tego interesujące zamki. Zobaczcie kilka z nich na niezwykłych zdjęciach Grzegorza Walkowskiego,
ŁAGÓW
Najstarszy wiarygodny dokument dotyczący Łagowa, pochodzący z 1299 roku mówi o castrum (zamku), który margrabiowie brandenburscy Otton, Konrad i Henryk nadali w lenno rycerzowi Albertowi von Klepzig i jego krewnym. Panowanie joannitów w Łagowie rozpoczęło się 9 grudnia 1347 roku, od przekazania im w zastaw przez margrabiego brandenburskiego. Herman von Werberg, komandor i preceptor Baliwatu Brandenburskiego, który w latach 1350-1426 miał tu swą siedzibę, wzniósł obecnie istniejący zamek, lokalizując go na sztucznym wzniesieniu w przesmyku pomiędzy jeziorem Trześniowskim i Łagowskim. Po zniszczeniach wojny trzydziestoletniej, podczas której zamek zajmowały wojska szwedzkie i oblegały brandenburskie, warownię odbudowano nadając jej cechy stylu barokowego.
MIĘDZYRZECZ
Pierwsze historyczne wzmianki o grodzie pochodzą z 1005 roku z kroniki Tietmara, i związane są z leżącym nieopodal klasztorem benedyktynów. W XIV wieku, gdy granica po utracie Ziemi Lubuskiej przesunęła się bliżej Międzyrzecza, na stożku grodziska, za Kazimierza Wielkiego, wzniesiono murowany zamek, dostosowując obrys murów do warunków terenu. Po zniszczeniach z 1474 roku, zamek odbudowano i następnie przebudowano, likwidując stołp i dobudowując basteje. Zniszczony w 1655 roku utracił swe znaczenie obronne i mieszkalne. Odtąd jest trwałą ruiną. Prowadzone w latach 1954-1964 badania archeologiczne i architektoniczne określiły etapy powstawania zamku, które można prześledzić zapoznając się z ekspozycją muzealną.
WIEJCE
W XIX wieku właścicielem majątku w Wiejcach został major von Jena-Kothen. Z nim wiąże się budowę niewielkiego dworu z parkiem oraz folwarku. W latach 30. XX wieku oberleutnant Aleksander von Benninngsen rozbudował całe założenie. Efektem był pałac neobarokowy. Wówczas również rozbudowano sięgający rzeki Warty park oraz położone po północno-zachodniej stronie pałacu zabudowania folwarczne. Dwukondygnacyjna bryła pałacu składa się z prostokątnego korpusu głównego, objętego przez dwa boczne ryzality, wysunięte poza linię fasad. W narożnikach ryzalitu południowego usytuowano dwie półkoliste baszty.
OJERZYCE
Neorenesansowa budowla powstała w 1885 r. w wyniku przebudowy i powiększenia barokowego dworu prawdopodobnie przez Eugeniusza Fryderyka Guido von Schmelinga. Do dziś zachowane są mury starszego budynku pod kostiumem neorenesansowego dziewiętnastowiecznego detalu architektonicznego. Wtedy to dobudowano zapewne także skrzydło od strony wschodniej. Później majątek przeszedł, jako posag córki von Schmelinga, w ręce rodu von Hahn i pozostał w nich do roku 1945 – do zakończenia II wojny światowej. Równocześnie założono wokół prostokątnego podwórza folwark składający się z obór, stajni, oficyny.
LUBNIEWICE
Rezydencja nazywana „nowym zamkiem” powstała w latach 1909-1911 z inicjatywy Carla Friedricha Ernsta Edwarda von Waldow-Reitzenstein. Projektantami neorenesansowej budowli założonej na rzucie litery L, z masywną wieżą na styku skrzydeł, byli berlińscy architekci: A. Dinklage, E. Paulus i O. Lilloe. W otoczeniu rezydencji powstał, opierający się o zatokę jeziora Lubiąż, rozległy park krajobrazowy autorstwa Georga Potente. Niedaleko rezydencji znajduje się pałac zwany „starym zamkiem” wzniesiony pod koniec XVIII lub na początku XIX w. w stylu klasycystycznym.
PRZEŁAZY
Pałac zbudowany został pod koniec XIX w. jako rezydencja rodu Castell-Rüdenhausen, zaliczanego do najwyższej arystokracji europejskiej. Pierwszym pochodzącym z tego rodu właścicielem Przełaz był Wolfgang Fryderyk hrabia zu Castell-Rüdenhausen, członek rycerskiego zakonu joannitów. W wyniku jego małżeństwa z Aleksandrą von Faber w 1897 r. wyłoniła się istniejąca do dziś w Europie gałąź rodowa Faber-Castell. Rezydujący w Przełazach spadkobierca fortuny Wulf Dether Wolfgang Ernst Otto Paul Carl hrabia zu Castell-Rüdenhausen był kapitanem lotnictwa cywilnego Lufthansy. Podczas II wojny światowej w pałacu mieściła się szkoła SS. Obecna forma pałacu, założonego na rzucie prostokąta z licznymi przyległymi aneksami w postaci ryzalitów, wież i tarasów, jest wynikiem wielu przebudów dokonanych w latach 1889, 1910 i 1923 oraz adaptacji w czasie powojennym. Płaskie dachy kryte są wieńczącym elewacje krenelażem, fasada wzbogacona została wysuniętym przed lico, kolumnowym, arkadowym gankiem w kształcie łuku Tudorów, nad którym utworzono taras.
DĄBRÓWKA WLKP.
Neorenesansowa budowla zwana „pałacem Alberta” powstała na zlecenie barona Alberta Streina von Schwartzenau-Dammer, pochodzącego ze starej szlachty austriackiej, zmuszonej do opuszczenia kraju w wyniku wojny trzydziestoletniej. Budowla wzniesiona została w latach 1856-59 wg projektu Friedricha Augusta Stüllera, współpracownika najwybitniejszego architekta berlińskiego swojego czasu – Schinkla, doradcy artystycznego Fryderyka Wilhelma IV. W projekcie połączono elementy stylu angielskiego i niemieckiego, wzorując się na pałacu książęcym w Wismarze. Budowla na rzucie prostokąta wzbogacona została oktogonalnymi wieżami w narożach. Do pałacu przylegał park krajobrazowy. W latach 30. XX w. rezydencja, po utracie funkcji rezydencjonalnej, zaadaptowana została na schronisko młodzieżowe, a potem na niemiecką szkołę.
KARGOWA.
W skład zespołu pałacowego wchodziły: oficyna, budynki gospodarcze, spichlerz oraz park położony na południe od pałacu. W 1641 r. dobra kargowskie od Wojciecha Żychlińskiego nabył Jerzy Unruh. W 1661 r. król Jan Kazimierz, uznając zasługi Krzysztofa Unruha w wojnach z Tatarami, nadał mu prawo do założenia miasta, które miało się pierwotnie nazywać Unrugowo. Jego też można uznawać za inicjatora budowy pierwotnej, barokowej dwukondygnacyjnej siedziby rodowej założonej na rzucie prostokąta z ogrodem, dziedzińcem i dwoma budynkami gospodarczymi. W 1730 r. umierający właściciel dóbr Karol Unruh, szambelan królewski, na prośbę Augusta II Mocnego przekazał swą siedzibę królowi w dożywocie. W ciągu dwóch kolejnych lat obiekt rozbudowano pod kierunkiem Karla F. Pöppelmanna i Johanna Ch. Knöffela. Do 1733 r. wzniesiono pałac i cztery budynki koszarowe. Realizację założenia przerwała śmierć Augusta II. Dwa lata później w czasie działań wojennych założenie zostało zniszczone. Spalony pałac odbudowano, nadając mu znacznie uboższą formę architektoniczną. Do końca wojny właścicielami pałacu była rodzina Richterów.
