Cóż, specjalnie się nie wywyższamy. Gdybyśmy kompletowali koronę Polski, czyli najwyższe „szczyty” wszystkich regionów, znaleźlibyśmy się na przedostatnim, piętnastym miejscu. Lubuska Góra Żarska wyprzedza jedynie Czarną Górę w województwie kujawsko-pomorskim.
W rozmaitych źródłach możemy znaleźć dwie wersje ustaleń na temat najwyższego szczytu regionu. Dziś ten tytuł przyznaje się oficjalnie Górze Gołębiej, zwanej również Górą Żarską. To wzniesienie o wysokości 226,9 m n.p.m. leżące na Wale Trzebnickim, w pasie Wzniesień Żarskich, jakieś 2,5 km na południe od Żar. Wcześniej ten tytuł dzierżyła Góra Bukowiec, najwyższe wzgórze Pojezierza Łagowskiego. Niegdyś jego wysokość określano na 227 m n.p.m., ale ostatecznie stanęło na 225,4 m n.p.m.
Naj w górę i w dół
Dla porównania najniższy punkt w województwie lubuskim leży w dolinie Odry na pn.-zach. od Kostrzyna (10 m n.p.m.). Najniżej położoną miejscowością jest Kostrzyn (14 m n.p.m.), najwyżej położonym jest miasto Zielona Góra (Wzgórza Piastowskie – 206,0 m n.p.m.).
Dobra, a teraz poszukajmy naszych lubuskich gór. Jeśli spojrzymy na mapę fizyczną nie znajdziemy czerwieni, która oznacza góry i szczyty. Ale w kilku miejscach jest żółto, a nawet kolorek zahaczający o pomarańcz. Znajdziemy Wał Trzebnicki, Wzniesienia Zielonogórskie, Wzniesienia Gubińskie, Wał Zielonogórski, Wzniesienia Żarskie, Wzgórza Dalkowskie. Nawiasem mówiąc w odniesieniu do wielu z tych „łańcuchów” używamy nazwy Bieszczady.
Prawie jak Rzym
Z górami kojarzy się oczywiście nazwa południowej stolicy województwa. A szukając szczytów… Najwyższym punktem w Zielonej Górze jest Jagodowe Wzgórze o wysokości 210 m n.p.m. Innym jest Wzgórze Braniborskie (niem. Grünbergshöhe) o wysokości 203 m n.p.m. Znajduje się ono około 2 km na południowy wschód od centrum miasta. Ale i północna stolica się wywyższa. W wielu publikacjach można znaleźć informację, że Gorzów Wlkp., podobnie jak Rzym, położony jest na siedmiu wzgórzach. Miasto ulokowało się na morenowych pagórach nadwarciańskich. Ich wysokość waha się od 35 do 80 m n.p.m. i są wyraźnie widoczne z jakiegokolwiek wzniesienia. Przypomnijmy, że pierwsza powojenna nazwa Gorzowa brzmiała „Kobyla Góra”, a i w niemieckiej nazwie znajdziemy „górski” element („berg”).
Góra nazw
Najbardziej znane – i najwyższe – są bez wątpienia Wzgórza Dalkowskie. Oczywiście to twory morenowe, wytworzone przez lodowiec. Ciągną się od Nowogrodu Bobrzańskiego na zachodzie, do Chobieni na wschodzie.
„Wysokich” elementów znajdziemy w regionie mnóstwo. Lokalnie wiele razy potkniemy się o słowo „góra” w nazwach topograficznych. Znajdziemy m.in. Bukową Górę, Dębową Górę, Białą Górą, Wodną Górę, Wzgórze Poźrzadelskie, Starą Winną Górę, Wzgórza Pszczółkowskie. Wysoko celują niektóre miejscowości, jak chociażby Smogóry, Podła Góra, Górzyn, Górzykowo i Górzyca… Ostatnie dwie mają do tego wyjątkowe prawo za sprawą położenia na odrzańskich skarpach.
