– Należy traktować wszystkich uchodźców z szacunkiem i godnością. Musimy zapewnić poszanowanie praw człowieka absolutnie każdemu, dlatego tak ważne jest stworzenie warunków prawnych i organizacyjnych – mówiła podczas obrad Samorządowego Okrągłego Stołu, w Hali Stulecia we Wrocławiu, marszałek woj. lubuskiego Elżbieta Anna Polak.
W historycznej Hali Stulecia, w wyjątkowym Dniu Europy, przy 52-osobiowym okrągłym stole – zasiedli na równych zasadach samorządowcy, przedstawiciele rządu, kancelarii Prezydenta RP, organizacji pozarządowych oraz świata nauki i biznesu. Efektem ich spotkania, ale i wcześniejszej pracy, jest zbiór rekomendacji zmian prawnych (tzw. Białej Księgi) dla wszystkich szczebli administracji państwowej, w związku z przyjęciem przez Polskę ponad 3 mln uchodźców z Ukrainy. Wszyscy rozmówcy podkreślali, jak ważna jest dziś współpraca rządu, samorządu, NGO, również z instytucjami międzynarodowymi.
Współpracujmy, nie konkurujmy!
Jak zatroszczyć się o miliony nowych mieszkańców Polski? Od samego początku agresji Rosji na Ukrainę duża część działań wspierających uchodźców spadała bezpośrednio na samorządy, organizacje pozarządowe i ludzi dobrej woli. Dziś już wiadomo, że pomoc uchodźcom to nie sprint, a maraton. Potrzeba mądrych, systemowych rozwiązań, by pomoc była trafna, nie spowodowała szybkiego wypalenia, nie piętrzyła problemów w urzędach, na rynku pracy, w ochronie zdrowia czy w oświacie, i wreszcie, by służyła integracji, a nie asymilacji. Dlatego przy Samorządowym Okrągłym Stole zasiedli przedstawiciele m.in. Unii Metropolii Polskich, Związku Miast Polskich, Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej, Ruchu Samorządowego Tak Dla Polski, Ogólnopolskiej Koalicji Samorządowej, Pracodawców RP, Fundacji Ukraina, Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych, Konfederacji Lewiatan czy UNICEFu, Polskiej Akcji Humanitarnej (PAH) i PAN, a także strony rządowej. – Potrzebujemy dobrego prawa i pieniędzy, krajowych i zagranicznych, by lepiej radzić sobie z nową sytuacją. Okrągły stół nikogo nie wyróżnia, nie stawia wyżej, nie ma tu uprzywilejowanych. Jest miejscem spotkania równych wobec siebie ludzi, którzy bez uprzedzeń chcą wyrażać swoje zdanie w dobrej wierze, bez intencji atakowania kogokolwiek, a jedynie dla przygotowania najlepszych możliwych rekomendacji, służących całej wspólnocie – podkreślał gospodarz obrad prezydent Wrocławia Jacek Sutryk.
8 płaszczyzn współpracy
Spotkanie przy Samorządowym Okrągłym Stole poprzedziły prace w grupach. Marszałek Elżbieta Anna Polak prowadziła panel dotyczący ochrony zdrowia i pomocy społecznej. – By skutecznie prowadzić politykę społeczną koniecznie trzeba wzmocnić kadrę specjalistyczną pracowników socjalnych, dlatego postulujemy o uregulowanie wynagrodzeń na zasadach takich jak w administracji rządowej, uproszczenie procedur dostępu do zawodu dla obywateli Ukrainy nie tylko w zawodach pracowników socjalnych, ale również pedagogów, socjologów, psychologów, wykształconych w zakresie resocjalizacji – przedstawiała rekomendacje w swoim wystąpieniu. Marszałek Polak podkreśliła też, jak ważnym w tym obszarze jest utworzenie stanowiska asystenta-stażysty pracownika socjalnego z językiem ukraińskim. Umożliwiłoby to dobrą komunikację z podopiecznymi uchodźcami, a jednocześnie zapewniłoby bezpieczeństwo ekonomiczne.
W tej samej grupie pracował także m.in.: Roman Szełemej, prezydent Wałbrzycha, który podkreślał m. in.: konieczność równouprawnienia uchodźców w dostępie do systemu leczenia, a także uruchomienie procedur pozwalających na szybszą nostryfikację dyplomów lekarskich, by ukraińscy lekarze wsparli swoich kolegów z Polski.
Prace ośmiu podstolików, w skład których wchodziło kilkunastu ekspertów, samorządowców, przedstawicieli NGO, dotyczyły także:
– integracji społecznej i działań obywatelskich,
– rynku pracy i gospodarki,
– mieszkalnictwa,
– edukacji i nauki,
– finansów i legislacji,
– bezpieczeństwa i cyberbezpieczeństwa,
– wsparcia Ukrainy.
Przedstawiciele każdej z grup dyskusyjnych podkreślali, że jednym z największych problemów jest dziś bariera językowa. Potrzebne są szkolenia językowe na znacznie szerszą skalę.
Przemówienie mera Kijowa, Witalija Kliczko
W wydarzeniu udział wziął m. in. mer Kijowa Witalij Kliczko, który przygotował specjalne wystąpienia w formie wideo. Kliczko dziękował Polakom za okazaną pomoc i opiekę nad uchodźcami z Ukrainy oraz za przekazanie broni defensywnej. Dodał, że Ukraińcy widzą swoją przyszłość “jako członkowie europejskiej rodziny, tak samo jak Polska”. – Jesteście dla nas dobrym przykładem. Widzimy również teraz, kto jest prawdziwym przyjacielem naszego kraju. Nigdy nie zapomnimy okazanej przez was pomocy – podkreślał mer Kijowa.
Samorządowy Okrągły Stół to otwarte spotkanie, którego inicjatorem są samorządowcy z Ruchu Samorządowego Tak! Dla Polski – największej polskiej organizacji zrzeszającej około 450 wójtów, burmistrzów i prezydentów, którzy reprezentują ponad 22 mln mieszkańców polskich miast, miasteczek i metropolii. Poza samorządowcami z całej Polski udział w niedzielnym wydarzeniu wzięło ponad 120 osób, w tym samorządowcy i przedstawiciele 40 organizacji pozarządowych, biznesowych i zajmujących się obszarem nauki.
